TP HCM đang đối mặt với tình trạng hàng trăm chung cư xuống cấp nguy hiểm, nhưng không có sự bố trí nguồn vốn từ ngân sách để thực hiện việc sửa chữa, cải tạo, hoặc thay mới, khiến cư dân sống trong tình trạng bất an.
TP HCM đang đối mặt với tình trạng hàng trăm chung cư xuống cấp nguy hiểm, nhưng không có sự bố trí nguồn vốn từ ngân sách để thực hiện việc sửa chữa, cải tạo, hoặc thay mới, khiến cư dân sống trong tình trạng bất an.
Theo báo cáo mới nhất từ Sở Xây dựng TP HCM, thành phố hiện có tổng cộng 474 tòa chung cư cũ, gồm 573 lô xây dựng trước năm 1975.
Tuy nhiên, cho đến nay, TP HCM mới chỉ thỏa thuận và di dời được 1.019 hộ dân tại 20 chung cư cũ, tháo dỡ hoàn toàn 10 tòa nhà (14 lô) với tổng diện tích 123.211,4m2 sàn, và xây dựng lại được 4 tòa chung cư cũ giai đoạn 2016 với tổng cộng 1.440 căn hộ. Còn lại, còn 16 tòa chung cư cấp D xuống cấp nguy hiểm vẫn chưa thể được xây dựng lại.
Năm 2021, TP HCM đã đặt ra chỉ tiêu hoàn tất việc cải tạo và sửa chữa các tòa chung cư cấp B và C còn lại của giai đoạn 2016 - 2020 trước năm 2025, với kế hoạch sử dụng 500 tỷ đồng từ nguồn ngân sách.
Sở Xây dựng đã gửi đề nghị đến Sở Tài chính để tổng hợp và tham mưu cho việc kiểm định và sửa chữa 349 tòa chung cư cũ với tổng mức đầu tư 293,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, cho đến nay, TP HCM vẫn chưa có nguồn vốn nào được bố trí, dẫn đến việc không có bất kỳ tòa chung cư nào được cải tạo hoặc sửa chữa. Tình trạng này có thể dẫn đến việc thất bại trong kế hoạch hoàn thành việc cải tạo sửa chữa các tòa chung cư cũ đến năm 2025.
Đối với dự án xây dựng chung cư mới để thay thế các tòa chung cư cũ, nguồn ngân sách TP HCM còn hạn hẹp, và do đó, các dự án này phải phụ thuộc chủ yếu vào nguồn vốn từ các doanh nghiệp, và đưa ra giải pháp tăng chỉ tiêu quy hoạch và miễn tiền sử dụng đất.
Tuy nhiên, vì các tòa chung cư cũ thường nằm trong khu vực trung tâm thành phố, việc tăng chỉ tiêu quy hoạch và kiến trúc phải đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội, cũng như quy mô dân số hiện tại của khu vực, được duy trì. Điều này có nghĩa là việc điều chỉnh quy hoạch 1/2000 và 1/500 gặp nhiều khó khăn và mâu thuẫn, gây trì hoãn và không đảm bảo tính khả thi cho các dự án, đồng thời khó mời gọi các nhà đầu tư tham gia.
Ngoài ra, nhiều tòa chung cư cấp D xuống cấp nguy hiểm có diện tích khuôn viên quá nhỏ (dưới 1.000m2), nên việc đầu tư xây dựng mới nhà chung cư lại không đảm bảo việc tái định cư và lợi nhuận, từ đó không thể thu hút các nhà đầu tư tham gia.
Còn các dự án đã có chủ đầu tư nhưng lại gặp khó khăn trong việc bồi thường đối với diện tích nhà và đất thuộc quyền sở hữu Nhà nước chưa được bán, do các quy định liên quan xử lý các phần diện tích trên không không rõ ràng và có nhiều mâu thuẫn theo các quy định pháp luật chuyên ngành, bao gồm nhà ở, quản lý tài sản công, và đất đai.
Huy Tùng