TP. Hồ Chí Minh sau sáp nhập: Từ trung tâm vùng đến siêu đô thị quốc tế

Không chỉ đơn thuần là sự mở rộng địa giới hành chính với chiều dài lên tới 130 km, quy mô dân số hơn 14 triệu người, mà sự kiện này còn đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ về tầm nhìn phát triển của khu vực phía Nam. Từ nay, TP Hồ Chí Minh không chỉ là trung tâm tài chính, thương mại, đổi mới, sáng tạo lớn của cả nước mà còn là trung tâm sản xuất công nghiệp, trung tâm dịch vụ logistics, thăm dò, khai thác, chế biến, dịch vụ dầu khí và dịch vụ du lịch biển – đảo.

Theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc, "siêu đô thị" là những thành phố có quy mô dân số từ 10 triệu người trở lên. Với hơn 14 triệu cư dân sau sáp nhập, TP HCM trở thành siêu đô thị đầu tiên của Việt Nam. Đáng nói, TP Hồ Chí Minh không chỉ dẫn đầu về dân số mà còn bứt phá về quy mô kinh tế, với GRDP đạt hơn 2,7 triệu tỷ đồng – tương đương gần 1/4 tổng GDP cả nước năm 2024.

Thu ngân sách của thành phố mới đạt hơn 682 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 1/3 tổng thu ngân sách quốc gia, củng cố vai trò đầu tàu về tài chính – ngân sách. Tuy nhiên, bước ngoặt quan trọng hơn nằm ở việc tái định vị cấu trúc kinh tế đa ngành sau sáp nhập. Nếu trước đây TP HCM là đô thị dịch vụ, với hơn 65% GRDP đến từ dịch vụ, thì nay tỷ trọng ngành công nghiệp – xây dựng đã tăng vọt lên 35%, dịch vụ còn khoảng 52%. Sự thay đổi này đến từ việc tích hợp thế mạnh sản xuất công nghiệp của Bình Dương và công nghiệp dầu khí từ Bà Rịa – Vũng Tàu.

Thành phố của liên kết giao thông, logistics và biển đảo

TP Hồ Chí Minh mới sở hữu 57 khu công nghiệp, bao gồm những cái tên nổi bật như VSIP, Sóng Thần, Mỹ Phước, Tân Thuận, Linh Trung, Cát Lái, Hiệp Phước… cùng các khu công nghệ cao như Khu CNC quận 9, phần mềm Quang Trung. Sự mở rộng này đưa thành phố trở thành trung tâm sản xuất công nghiệp và đổi mới sáng tạo tầm khu vực.

Sự góp mặt của Vũng Tàu còn bổ sung một trụ cột khác là dầu khí. TP Hồ Chí Minh mới trở thành địa bàn trung tâm về thăm dò, khai thác dầu khí, với các mỏ lớn như Bạch Hổ, Rồng, Sư Tử Đen, cùng loạt doanh nghiệp chủ lực như PVEP, VietsoPetro, PV Oil, GAS... và nhà máy lọc dầu Long Sơn. Hệ sinh thái dầu khí toàn diện tạo nên năng lực cạnh tranh riêng biệt cho thành phố.

Không chỉ mở rộng về không gian sản xuất, TP Hồ ChÍ Minh mới còn sở hữu hệ thống hạ tầng giao thông và logistics hàng đầu cả nước. Đây là một trong năm địa phương duy nhất tại Việt Nam có hai sân bay phục vụ dân dụng: Tân Sơn Nhất và Côn Đảo, với công suất khoảng 51 triệu khách/năm. Kết nối trực tiếp với sân bay Long Thành qua hệ thống cao tốc và metro càng củng cố vị thế trung tâm hàng không quốc gia.

Đồng thời, thành phố mới cũng thừa hưởng hệ thống logistics từ Bà Rịa – Vũng Tàu với hệ thống cảng biển lớn nhất Việt Nam: 89 bến cảng tại ba cụm cảng chính. Trong đó có cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải nằm trong top hàng đầu thế giới. Ngoài ra là các cảng như Cái Lái, Tân Cảng Hiệp Phước, Tân Thuận, Bến Nghé… kết nối chặt với mạng lưới đường bộ – đường sắt – hàng không. TP Hồ Chí Minh đang từng bước hướng đến vị thế trung tâm logistics quốc tế đủ sức cạnh tranh với các đô thị hàng đầu châu Á.

Đặc biệt, thành phố mới nay có điều kiện phát triển toàn diện du lịch biển và đảo, với chuỗi điểm đến trải dài từ phố Tây Bùi Viện – Phạm Ngũ Lão tới các bãi biển, đô thị nổi tiếng như Vũng Tàu, Hồ Tràm, Long Hải, Bình Châu, Cần Giờ (Vingroup đang phát triển) và Côn Đảo. Mô hình đô thị kết hợp giữa tài chính, sản xuất, logistics và du lịch biển tạo nên một bản sắc độc đáo hiếm có trong khu vực.

Từ trung tâm vùng đến đô thị toàn cầu

Sáp nhập không chỉ là cơ hội mở rộng ranh giới, mà còn là cơ hội mở rộng tầm nhìn. TP HCM mới đang sở hữu những trụ cột để trở thành trung tâm tài chính – công nghiệp – công nghệ – du lịch – logistics toàn diện bậc nhất khu vực. Đây là nơi đặt trụ sở chính của 11 ngân hàng Việt Nam, chi nhánh các ngân hàng nước ngoài từ HSBC, Shinhan đến Bank of China, CitiBank và trung tâm kết nối vốn đầu tư trong nước – quốc tế. Cùng với tiềm năng phát triển tài chính quốc tế, mục tiêu đến năm 2045 của TP HCM là lọt vào top 30 trung tâm tài chính toàn cầu, top 50 thành phố thông minh đáng sống nhất.

TP Hồ Chí Minh mới đang sở hữu những tiền đề vững chắc để rút ngắn khoảng cách với các đô thị dẫn đầu khu vực. Sự tích hợp giữa công nghiệp, tài chính, dầu khí, logistics và du lịch biển – đảo tạo nên mô hình đô thị đa trụ cột hiếm gặp ở châu Á.

Với quy mô vượt trội, không gian phát triển rộng mở và sức bật mạnh mẽ từ các ngành kinh tế mũi nhọn, TP Hồ Chí Minh mới đang đứng trước cơ hội hiếm có để tái định hình vị thế đô thị quốc gia và vươn ra khu vực. Hôm nay có thể là điểm khởi đầu, nhưng nếu tận dụng tốt giai đoạn chuyển mình này, thành phố hoàn toàn có thể vươn lên trở thành một cực tăng trưởng tầm khu vực, một đô thị toàn cầu đích thực trong tương lai không xa.

Quỳnh Giao