>>> Ai đã “băm nát” quy hoạch Hà Nội? Bài 1: "Những điều trông thấy mà đau đớn lòng"

Khu đô thị kiểu mẫu bị "biến dạng"

Khu đô thị Linh đàm (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) được khởi công xây dựng năm 1997 với quy mô trên 200ha, bao gồm 02 khu dân cư: Khu nhà ở Bắc Linh Đàm và khu dịch vụ tổng hợp và nhà ở bán đảo Linh Đàm. Khu đô thị Linh đàm là một trong những khu đô thị mới đầu tiên ở Hà Nội.

Sự xuất hiện của khu đô thị Linh Đàm cũng tạo động lực cho sự ra đời của kinh tế bất động sản với sự xuất hiện của hàng loạt khu đô thị.

Theo quy hoạch, khu đô thị Linh Đàm với sẽ là một khu đô thị xanh với hơn 200 ha, trong đó có 74 ha diện tích mặt nước, 31,5ha là các công viên, vườn hoa cây xanh. Đây được xem là khu đô thị kết hợp hài hòa với 60% diện tích khu là sân chơi, sinh hoạt cộng đồng, vườn hoa, nhà ở chỉ chiếm 23%. Các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, dịch vụ công cộng đồng bộ được quy hoạch đồng bộ.

Do đó, năm 2009, khu đô thị mới Linh Đàm đã được Bộ Xây dựng công nhận là Khu đô thị kiểu mẫu (cùng với Khu đô thị Phú Mỹ Hưng tại TP Hồ Chí Minh) để từ đó phát triển rộng trên toàn quốc.

Tuy nhiên, cùng với quá trình đô thị hóa mạnh mẽ của Hà Nội, quy hoạch ban đầu của Khu đô thị Linh Đàm đã bị phá vỡ. Khu đất ở trung tâm bán đảo dự kiến xây dựng văn phòng đã bị chuyển đổi thành đất ở, trong đó tòa nhà VP3 và VP5 với hệ số chiếm đất lên tới trên 90% và chiều cao 33 tầng (vượt 8 tầng so với quy hoạch) đã phá vỡ cấu trúc không gian khu vực này.

Khu đất VP6 được quy hoạch là khu nhà ở thấp tầng nằm phía bắc bán đảo Linh Đàm, cạnh đường vành đai 3. Tuy nhiên, thực tế khu đất biến thành tòa nhà cao tới 35 tầng. Khu dịch vụ tổng hợp kết nối giữa khu Bắc Linh Đàm, bán đảo Linh Đàm, khu Tây Nam Linh Đàm… cũng đã trở thành các tòa chung cư cao tầng.

Theo quy hoạch, tổ hợp HH được xây dựng 12 tòa nhà nhỏ trên khu đất phía Tây Nam bán đảo Linh Đàm để làm khu văn phòng, khách sạn và nhà ở cao cấp. Chiều cao các tòa nhà khoảng 25 - 35 tầng. Mật độ xây dựng tại đây chỉ khoảng 20 - 30%.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay, khu đất HH bị phá vỡ quy hoạch ban đầu và biến thành tổ hợp chung cư HH Linh Đàm với khoảng 8.000 căn hộ. Mỗi tổ hợp lại gồm 3 đơn nguyên nhà A, B, C. Tổng cộng khu HH có tới 12 tòa nhà chung cư cao tầng, mật độ xây dựng trên 50%.

Theo quy hoạch, khu đô thị Linh Đàm sẽ có quy mô dân số 25.000 người. Tuy nhiên, với hàng loạt khu đất được chuyển đổi mục đích sử dụng, hoạng loạt nhà cao tầng xuất hiện đã làm sức chứa của khu đô thị lên tới trên 70.000 người, gần bằng quy mô dân số của đô thị loại III. Với việc người sinh sống nhiều hơn gấp gần 3 lần quy hoạch cộng với việc mật độ xây dựng cao nên diện tích cây xanh giảm xuống chỉ còn hơn 4m2/người, thấp hơn nhiều so với tiêu chí của đô thị kiểu mẫu mà Bộ Xây dựng ban hành.

Mặt khác, khu dịch vụ tổng hợp kết nối giữa khu Bắc Linh Đàm, bán đảo Linh Đàm, khu Tây Nam Linh Đàm đã trở thành các khu nhà ở. Việc thiếu trung tâm dịch vụ tổng hợp có quy mô lớn đã hạn chế việc cung cấp các dịch vụ thương mại chất lượng cao tại khu đô thị. Điều này đồng nghĩa với việc cư dân trong khu đô thị bị phụ thuộc vào các dịch vụ bên ngoài. Nói cách khác, với quy mô, lợi thế về quy hoạch và đặc điểm tài nguyên, Linh Đàm có thể trở thành cực hút kinh tế phía Nam thành phố. Nhưng trên thực tế, khu đô thị Linh Đàm đã không đáp ứng được điều này mà với quy mô dân số tăng cao đã lại mang thêm gánh nặng cho hệ thống hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông vốn còn rất thiếu của Hà Nội.

Thiếu lớp học nhưng trường vẫn chưa được xây dựng dù có đất

Theo quy hoạch, khu đô thị Tây Nam Linh Đàm thuộc Khu đô thị Linh Đàm có 6 ô đất xây dựng trường học nhưng đến nay mới chỉ có 1 công trình trường tiểu học được đưa vào sử dụng. Năm lô đất còn lại quy hoạch xây dựng trường học chưa triển khai hoặc có triển khai nhưng mới chỉ là tập kết vật liệu, trong đó 2 ô đất (NT1 và TH1) đã chuyển cho nhà đầu tư thứ phát; 2 ô đất (NT2, TH2) đang thực hiện điều chỉnh quy hoạch; 1 ô đất (TH4) chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng.

Khu CC6 trong Khu đô thị Tây Nam Linh Đàm gồm có 3 dự án. Bao gồm, dự án xây dựng trường tiểu học, dự án xây dựng trường THCS và dự án xây dựng bãi đỗ xe thông minh. Tuy nhiên, hiện nay khu CC6 vẫn chỉ dùng làm bãi đỗ xe ô tô.

Trong khi trường học không chỉ ở khu đô thị Linh Đàm nói riêng mà cả phường Hoàng Liệt nói chung đang thiếu trầm trọng. Hiện nay, trên địa bàn phường Hoàng Liệt có hơn 90 tòa nhà chung cư, cao tầng với dân số trên 90.000 người. Tuy nhiên, trên địa bàn phường hiện chỉ có 3 trường tiểu học, 2 trường THCS, là phường có cơ sở giáo dục công lập nhiều nhất Thủ đô nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu.

Đỉnh điểm, năm học 2022-2023, trẻ em muốn học trường Trường mầm non Hoàng Liệt (trường công lập) thì cha mẹ học sinh phải bốc thăm. Do ngoài việc tuyển đủ 226 hồ sơ của trẻ 5 tuổi để đảm bảo 100% trẻ mầm non 5 tuổi được đi học, nhà trường chỉ có thể tuyển thêm 333/713 hồ sơ đăng ký của nhóm trẻ 3 - 4 tuổi. Như vậy, có 380 cháu không được vào trường công lập.

Việc các cháu học sinh không được học trường công lập sẽ phải đi học ở các trường tư thục và chi phí cũng sẽ tăng lên. Như vậy cũng trở thành gánh nặng đối với các gia đình có điều kiện kinh tế ở mức tầm trung.

Bên cạnh đó, các trường công lập trên địa bàn phường Hoàng Liệt nhiều năm nay do số lượng học sinh quá lớn nên các em học sinh phải học luân phiên. Những ngày các em nghỉ ở nhà bố mẹ lại phải bố trí công việc, bố trí người chăm sóc, điều này cũng gây ra không ít phiền hà cho các bậc phụ huynh.

Với việc từ quy hoạch khu đô thị với sức chứa khoảng 25.000 người, đến nay, dân số tại khu đô thị Linh Đàm đã tăng gấp 3 lần chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc quá tải trường học. Tuy nhiên, khu đô thị Linh Đàm đã được khởi công xây dựng đến nay đã 16 năm, hàng chục toàn nhà cao tầng đã được dựng lên nhưng mới có 1/6 trường học trong quy hoạch được xây dựng. Điều này đặt một dấu hỏi rất lớn trong việc quản lý quy hoạch? Trách nhiệm chủ đầu tư trong việc thực hiện quy hoạch?

Quang Phú