Mặc dù nợ xấu phát sinh từ các khoản vay được tái cơ cấu ở mức thấp, nhưng các chuyên gia cho rằng, chất lượng tài sản cần được giám sát chặt chẽ hơn do tỷ lệ nợ xấu đang tăng lên.
Kết thúc 6 tháng đầu năm, OCB ghi nhận mức tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ 9,8% với tổng dư nợ đạt hơn 113,7 nghìn tỷ đồng, nhờ dư nợ cho vay dài hạn tăng 14,4% so với đầu năm, đạt 61,6 nghìn tỷ đồng.
Điều này được giải thích bởi sự tăng trưởng của dư nợ cho vay chủ đầu tư bất động sản và cho vay mua nhà ở. Trên cơ sở có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Nam Long Group, Khang Điền House, Sơn Kim Land và Capitaland, OCB đã đẩy mạnh cho vay mua nhà để ở với giá trị cho mỗi căn nhà dao động từ 1,5 - 2,5 tỷ đồng chủ yếu tập trung vào phân khúc khách hàng có thu nhập thấp và trung bình.
Các khoản vay này có thời hạn tối đa là 35 năm và thời gian ân hạn nợ gốc lên đến 5 năm. Hơn nữa, dư nợ cho vay của Unlock Dream Home (sản phẩm cho vay mua nhà trực tuyến) đạt hơn 3,5 nghìn tỷ đồng trong quý 2/2022, chiếm xấp xỉ 4% tổng dư nợ cho vay khách hàng.
Trong khi dư nợ cho vay bất động sản và xây dựng lần lượt là 11 nghìn tỷ đồng (tăng 21% so với đầu năm) và 10 nghìn tỷ đồng (tăng 6% so với đầu năm), dư nợ cho vay trái phiếu doanh nghiệp tăng 5% so với quý trước lên hơn 4 nghìn tỷ đồng (trong đó gần 580 tỷ đồng trái phiếu là nợ quá hạn).
Tại thời điểm quý 2/2022, dư nợ tín dụng cho FLC ước đạt hơn 500 tỷ đồng, trong đó ngân hàng đã trích lập dự phòng liên quan đến trái phiếu FLC ước tính khoảng 35 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm.
Trong báo cáo cập nhật liên quan đến ngân hàng OCB, các chuyên gia phân tích tại SSI Research cho rằng, mặc dù nhu cầu mua nhà ở giá rẻ vẫn được duy trì ổn định, nhưng khả năng trả nợ cho các khoản vay này cần phải được giám sát chặt chẽ, đặc biệt là đối với phân khúc khách hàng có thu nhập thấp và trung bình.
Duy trì tăng trưởng NIM sẽ là một thách thức lớn
Mặc dù lãi suất cho vay ổn định ở mức 10,3% và chi phí huy động tăng 17 điểm cơ bản trong quý 2/2022, tỷ lệ NIM vẫn tăng 7 điểm cơ bản so với quý trước lên 3,99%.
Điều này chủ yếu là do ngân hàng tập trung vào tài sản sinh lời theo hướng tăng tỷ trọng các tài sản có lợi suất cao hơn (chẳng hạn như các khoản cho vay mua nhà dài hạn) và hệ số LDR tăng liên tục lên 68,5% (tăng 270 điểm cơ bản so với quý trước), trong khi tiền gửi khách hàng giảm 2,3% so với đầu năm.
Bên cạnh đó, tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn tăng đáng kể lên 32% (so với 22% trong quý 4/2021).
Tuy nhiên, các chuyên gia SSI Research vẫn kỳ vọng NIM sẽ đạt mức 3,85% cho năm tài chính 2022 do ngân hàng có thể sẽ giảm tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn xuống xấp xỉ 30% bằng cách thu hút tiền gửi ở những kỳ hạn dài hơn.
Dù vậy, các chuyên gia cũng tỏ ra lo ngại về biến động của thị trường tiền tệ gần đây, khi sự thiếu hụt thanh khoản của VND đã khiến lãi suất VND liên ngân hàng tăng đột biến. Ngoài ra, tỷ giá USD/VND tiếp tục có xu hướng tăng lên với mức giá chào bán được NHNN điều chỉnh là 23.700 VND vào ngày 7/9.
Do đó, SSI Research cho rằng chi phí huy động vốn cho 6 tháng cuối năm 2022 có thể tăng do OCB đang phụ thuộc nhiều vào thị trường liên ngân hàng và các nguồn vốn từ nước ngoài.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, doanh thu từ hoạt động dịch vụ của OCB chỉ tăng 2,4% so với cùng kỳ, đạt 359 tỷ đồng. Mặc dù doanh thu bancassurance tăng 18% so với cùng kỳ lên 192 tỷ đồng, nhưng ngân hàng không đảm bảo được “tỷ lệ tái tục bảo hiểm” và vì vậy phải ghi nhận thêm chi phí quảng cáo. Điều này khiến tổng chi phí hoạt động dịch vụ tăng 24% so với cùng kỳ lên 52,5 tỷ đồng.
Trong bối cảnh lợi suất trái phiếu có xu hướng tăng lên, OCB đã ghi nhận khoản lỗ 327 tỷ đồng từ giao dịch trái phiếu. Và rõ ràng điều này đã ảnh hưởng đến lợi nhuận cốt lõi của OCB trong 6 tháng đầu năm 2022.
Để khắc phục vấn đề này, ngân hàng đã nỗ lực hơn trong việc thu hồi nợ xấu, cụ thể đã thu hồi được 226 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm 2022. Nhìn chung, lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh trái phiếu (vốn từng là thế mạnh của OCB) suy giảm, các khoản thu nhập ngoài lãi khác kém hiệu quả, và OCB đang phụ thuộc khá nhiều vào thu nhập lãi.
Tỷ lệ thu nhập lãi thuần trên tổng thu nhập hoạt động là 94,2% trong quý 2/2022 so với mức trung bình của các ngân hàng trong hệ thống là 77%. SSI Research tin rằng điều này sẽ tiếp tục là một mối lo ngại đối với OCB, vì lợi suất trái phiếu đang có xu hướng cao hơn.
Chất lượng tài sản cần được kiểm soát tốt hơn
Tổng nợ xấu và nợ nhóm 2 đã giảm đáng kể xuống lần lượt là 2,9 nghìn tỷ đồng (giảm 36,5% so với quý trước) và 2,1 nghìn tỷ đồng (giảm 6,5% so với quý trước). Trong quý 2/2022, OCB cũng đã xóa 208,5 tỷ đồng nợ xấu, chiếm 0,19% tổng dư nợ cho vay khách hàng - giúp tỷ lệ nợ xấu giảm xuống 1,96% (giảm 21 điểm cơ bản so với quý trước), nhưng vẫn cao hơn con số 1,53% trong quý 2/2021.
Tại thời điểm quý 2/2022, dư nợ tái cơ cấu giảm 29,5% so với đầu năm xuống 2,2 nghìn tỷ đồng (chiếm 2% tổng dư nợ cho vay khách hàng), và trong đó chỉ có 28 tỷ đồng chuyển thành nợ xấu, xấp xỉ 0,9% dư nợ cho vay tái cơ cấu thời điểm quý 1/2022.
“Chúng tôi tin rằng việc tỷ lệ hình thành nợ xấu giảm xuống còn 0,06% (so với 1,06% trong quý 1/2022) đã giúp chi phí tín dụng của ngân hàng giảm xuống 0,47% trong quý 2/2022. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng ngân hàng dường như ít quan tâm đến việc củng cố bộ đệm tín dụng cho mình, với tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLCR) chỉ là 61,4% (so với 70% trong quý 2/2021), là một trong những ngân hàng có tỷ lệ này thấp nhất mà chúng tôi phân tích”, SSI Research nhận định.
Theo đó, mặc dù nợ xấu phát sinh từ các khoản vay được tái cơ cấu ở mức thấp, nhưng các chuyên gia cho rằng, chất lượng tài sản cần được giám sát chặt chẽ hơn do tỷ lệ nợ xấu đang tăng lên.
Do tỷ trọng cho vay bất động sản và nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp chiếm phần lớn trong danh mục tín dụng (lần lượt 67% và 11%) nên nhà đầu tư đã có những góc nhìn tiêu cực đối với TCB, dẫn đến giá cổ phiếu giảm mạnh 22% kể từ tháng 4/2022.
Một số ngân hàng như MB, OCB, VietBank,... vẫn duy trì quan điểm tiếp tục mở rộng cho vay bất động sản dù cơ quan quản lý từng phát đi thông điệp 'siết' tín dụng.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cho biết, đến thời điểm 31/05/2022, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản (BĐS) là 2,33 triệu tỷ đồng, tăng 12,31% so với cuối năm 2021.
Tuần qua, loạt tin ngân hàng như: Lợi nhuận Vietcombank được dự báo vượt 33.000 tỷ đồng trong năm 2022; tại MB tăng 30% trong năm 2022; Ngân hàng nhà nước tìm cách “bịt cửa” cho vay bất động sản trá hình; Tiền gửi thanh toán cá nhân vượt 1 triệu tỷ đồng;... gây chú ý tới thị trường tài chính.
Tính đến cuối năm 2021, tổng dư nợ bất động sản của ngân hàng OCB là 32%, trong đó 72% cho vay để mua nhà, 9% cho vay liên quan đến các dự án bất động sản. Đặc biệt, OCB là đối tác tín dụng lâu năm của nhiều doanh nghiệp bất động sản như Nhà Khang Điền, Nam Long, Golf Long Thành…
Sau 9 tháng đầu năm 2024, ngân hàng SHB đã thực hiện 80% kế hoạch lợi nhuận năm 2024, nằm trong Top 10 ngân hàng có lợi nhuận cao nhất 9 tháng đầu năm 2024.
Mới đây, hai ngân hàng MSB và BIDV tiếp tục ra thông báo bán đấu giá khoản nợ của Công ty TNHH Xây dựng sản xuất thương mại Tài Nguyên - chủ đầu tư siêu dự án Kenton Node để thu hồi nợ vay.
Kết thúc 9 tháng năm 2024, nhiều doanh nghiệp bất động sản như Nam Long, Khang Điền... ghi nhận lượng hàng tồn kho tiếp tục tăng. Thậm chí, giá trị hàng tồn kho bất động sản chiếm hơn nửa tổng tài sản của doanh nghiệp.
Giai đoạn 2019-2022, doanh thu từ dịch vụ kinh doanh bảo hiểm của Ngân hàng TMCP Quân Đội (MBBank - mã: MBB) tăng trưởng rất nhanh nhờ lợi thế vận hành 2 công ty bảo hiểm gồm MIC và MB Ageas Life.
Năm 2023, loạt dự án bất động sản khu đô thị của Taseco Land như Central Square, Nghi Sơn Central Park... phải thế chấp ngân hàng. Mới đây, Taseco Land là đơn vị duy nhất đáp ứng điều kiện làm dự án khu đô thị hơn 3.200 tỷ đồng ở Mê Linh, Hà Nội.
Hơn 253.000 tỷ đồng nợ xấu của các ngân hàng trên sàn chứng khoán; LPBank dự định chuyển trụ sở chính và mua 5% cổ phần FPT; Thu hơn 300 tỷ đồng từ thoái vốn doanh nghiệp Nhà nước trong 10 tháng; Vietcombank phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu xanh... là những tin tức tài chính và ngân hàng nổi bật.
Tính đến 30/9/2024, giá trị tổng tài sản tại BIDV cao nhất hệ thống nhưng không phải là ngân hàng có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất. Đặc biệt, dư nợ cho vay khách hàng tại loạt ngân hàng ghi nhận mức tăng trưởng cao.
9 tháng đầu năm 2024, lợi nhuận sau thuế tại Nam A Bank tăng 62% so với cùng kỳ, đạt hơn 2.640 tỷ đồng. Đồng thời, lãi dự thu cũng tăng tới 69% so với đầu năm, lên hơn 3.516 tỷ đồng.
