Tổng công ty Xây dựng số 1: Cơ cấu vốn mất cân đối, gánh nặng nợ nần đè nặng

Ngày 1/8 vừa qua, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) - chủ đầu tư dự án Sân bay Long Thành công bố, liên danh Vietur đã vượt qua 2 đối thủ khác và trở thành liên danh duy nhất đáp ứng đủ yêu cầu kỹ thuật tại gói thầu 5.10 dự án Sân bay Long Thành (gói thầu lớn nhất, trị giá hơn 35.200 tỷ đồng) và sẽ tiếp tục dự thầu đánh giá năng lực tài chính.

VNDirect cho rằng, Vietur có cơ hội lớn giành được gói thầu này, tạo tiền đề giúp dự án Sân bay Long Thành đáp ứng được tiến độ đã được Thủ tướng Chính phủ đề ra (khởi công trong tháng 8/2023).

Liên danh Vietur gồm 10 thành viên, do Tập đoàn Công nghiệp và Thương mại-Xây dựng ICISTAS của Thổ Nhĩ Kỳ đứng đầu. Trong liên danh này có sự xuất hiện của 3 doanh nghiệp trong hệ sinh thái của ông Nguyễn Bá Dương - cựu Chủ tịch HĐQT Coteccons - là: Newtecons, Ricons và SOL E&C.

Bên cạnh đó, còn có Tổng công ty Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam - Vinaconex (VCG); Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội (HAN); Tổng Công ty Xây dựng Số 1 - CTCP (CC1); CTCP Xây dựng Phục Hưng Holdings (PHC)…

Một số điều kiện về năng lực tài chính liên danh phải có, bao gồm: nguồn vốn đối ứng của nhà thầu tham gia là 3.224 tỷ đồng; nhà thầu có giá trị tài sản ròng trong năm tài chính gần nhất so với thời điểm đóng thầu phải dương; doanh thu bình quân 5 năm tài chính gần nhất (không bao gồm thuế VAT) có giá trị tối thiểu 19.800 tỷ đồng.

Các tiêu chí này đều không phải trở ngại quá lớn đối với liên danh Vietur. Song không phải doanh nghiệp nào trong nhóm cũng có sức khỏe tài chính tốt.

Đáng chú ý, sau khi thông tin này được công bố, Liên danh Hoa Lư, một đối thủ đã bị loại hồ sơ gói thầu đã gửi đơn khiếu nại.

Xét đơn kiến nghị của Liên danh Hoa Lư, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV), Ủy ban Quản lý Vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, giải quyết đơn kiến nghị nêu trên theo theo quy định pháp luật.

Cũng từ đây, năng lực của các thành viên trong Liên danh Vietur tham gia đấu thầu nhận được nhiều sự chú ý của giới đầu tư. Trong đó, Tổng Công ty Xây dựng Số 1 (mã: CC1) là doanh nghiệp chuyên xây lắp các công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp, cơ sở hạ tầng và các công trình năng lượng lâu đời tại Việt Nam được chú ý hơn cả bởi sức khỏe tài chính, tình hình kinh doanh ngày càng u ám.

Quy mô tài sản giảm mạnh, cơ cấu vốn mất cân đối

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2023, tính đến 30/6/2023, tổng tài sản của CC1 đạt 14.415 tỷ đồng, giảm tới 7% so với đầu năm, tương đương giảm hơn 1.160 tỷ đồng chỉ trong 6 tháng. Trong đó, tài sản ngắn hạn chiếm 64% với mức 9.190 tỷ đồng, giảm 12% và tài sản dài hạn chiếm 36% đạt hơn 5.225 tỷ đồng, giảm 3%.

Trong đó, tiền và các khoản tương đương tiền tại CC1 giảm nhanh từ hơn 1.639 tỷ đồng hồi đầu năm về còn 897 tỷ đồng, giảm 55% trong 6 tháng. Đặc biệt, tiền gửi ngân hàng chỉ còn 320 tỷ đồng trong khi hồi đầu năm ở mức hơn 1.200 tỷ đồng.

Điều đáng nói, các khoản phải thu tại CC1 chiếm tới 56% tài sản của doanh nghiệp, ghi nhận hơn 8.000 tỷ đồng.

Đặc biệt, trong khi quy mô tài sản suy giảm hơn 1.160 tỷ đồng, nguồn vốn tại CC1 cũng mất cân đối khi chủ yếu hình thành từ nợ phải trả chiếm tới 72% với hơn 10.362 tỷ đồng trong khi đó vốn chủ sở hữu chỉ chiếm 28% ở mức gần 4.053 tỷ đồng, giảm nhẹ 3% so với đầu năm.

Như vậy, kết thúc 6 tháng đầu năm 2023, hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu của Hòa Bình Group là 2,55 lần.

Bên cạnh đó, tại ngày 30/6/2023, tổng số nhân viên của CC1 chỉ là 867 người, giảm tới 900 người chỉ trong 6 tháng, tương đương giảm 51% so với đầu năm. Trước đó, quy mô nhân sự tại CC1 đều trên nghìn người. Cụ thể, cuối năm 2021 là 1.635 người, năm 2020 là 1.994 người, năm 2019 là 1995 người, năm 2018 là 1.821 người, năm 2017 là 1.783 người, năm 2016 là 2.144 người,...

Gánh nặng nợ nần, mỗi ngày CC1 chi khoảng 1 tỷ đồng trả tiền lãi vay

Tính đến 30/6/2023, CC1 chỉ có hơn 300 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng, trong khi đó tổng nợ vay tại CC1  ghi nhận gần 6.629 tỷ đồng, chiếm tới 46% nguồn vốn của doanh nghiệp. Trong đó có 2.048 tỷ đồng là vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn, còn lại hơn 4.580 tỷ đồng là nợ vay dài hạn.

Theo thuyết minh báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2023, các khoản vay ngắn hạn ngân hàng chịu lãi từ 6,3% đến 13,4%/năm. Các khoản vay dài hạn ngân hàng chịu lãi suất từ 8,6% đến 10,9%/năm với thời hạn vay từ 4 năm đến 7 năm. Trong đó, chủ yếu là 3 lô trái phiếu trị giá 2.650 tỷ đồng lãi suất 10%/năm; khoản nợ thuê tài chính dài hạn hơn 1.277 tỷ đồng với Ngân hàng Phát triển Việt Nam.

Tài sản đảm bảo cho 3 lô trái phiếu gồm quyền sở hữu, quản lý vận hành, khai thác cao ốc Sailing Tower và một số tài sản khác. Đơn vị tổ chức và quản lý tài sản đảm bảo tại Ngan hàng TMCP Nam Á - CN Hàm Nghi. Theo chứng thư thẩm định giá ngày 12/6/2021, giá trị quyền sở hữu, quản lý vận hành, khai thác cao ốc Sailing Tower là 3.650 tỷ đồng. 

Cao ốc Sailing Tower gồm ba tầng hầm và 22 tầng nổi với diện tích sàn xây dựng (không kể tầng hầm) trên 34.181 m2. Trong đó, các tầng 1-15 làm văn phòng cho thuê, tầng 16-21 gồm các căn hộ cao cấp. 

Còn khoản vay dài hạn hơn 1.277 tỷ đồng tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam được thế chấp bằng máy móc thiết bị của CTCP Xây dựng số một Việt Hưng; quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đấy Cao ốc Central Garden của CTCP Chương Dương và quyền thu phí hoàn vốn của dự án BOT Đồng Nai.

Ngoài ra, CC1 còn vay dài hạn tại Ngân hàng TPBank hơn 658 tỷ đồng; vay ngắn hạn tại BIDV hơn 661 tỷ đồng; vay ngắn hạn tại Namabank 350 tỷ đồng;…

Nợ vay lớn khiến CC1 phải chi ra hàng trăm tỷ đồng để trả lãi gây áp lực lên tài chính. Riêng quý 2/2023, chi phí lãi vay tại CC1 lên tới hơn 125 tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ, tương đương trung bình mỗi ngày doanh nghiệp này phải trả gần 1,4 tỷ đồng/ngày tiền lãi. Tính chung 6 tháng đầu năm 2023, chi phí lãi vay hơn 189 tỷ đồng, trung bình CC1 trả khoảng 1 tỷ đồng lãi vay mỗi ngày.

Chi phí lãi vay chính là lý do lớn khiến CC1 báo lỗ sau thuế hơn 2,5 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 lãi tới 13,2 tỷ đồng. Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, lãi sau thuế tại CC1 còn vỏn vẹn hơn 5,7 tỷ đồng, giảm sâu 81% so với cùng kỳ.

Đáng nói, bất chấp tình hình tài chính u ám, kết quả kinh doanh thua lỗ, cổ phiếu CC1 vẫn tăng gần gấp đôi trong 3 tháng qua. Kết phiên giao dịch ngày 11/8, thị giá cổ phiếu CC1 ghi nhận 22.000 đồng/cp.

CC1 cắt giảm mạnh quy mô nhân sự

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2023, tại ngày 30/6/2023, tổng số nhân viên của CC1 chỉ là 867 người, giảm 900 người, tương đương 51% so với cuối năm 2022.

Trước đó, quy mô nhân sự tại CC1 lớn hơn rất nhiều: Cuối năm 2021 là 1.635 người, năm 2020 là 1.994 người, năm 2019 là 1995 người, năm 2018 là 1.821 người, năm 2017 là 1.783 người, năm 2016 là 2.144 người.

Huy Tùng - Lê Thanh