Sau quãng thời gian dài đầu tư khủng vào mảng khai thác khoáng sản, Tập đoàn Masan vừa công bố sẽ bán 100% cổ phần H.C. Starck Holding GmbH (HCS) cho Mitsubishi nhằm tái cơ cấu danh mục các mảng kinh doanh để tập trung vào phát triển mảng cốt lõi tiêu dùng bán lẻ.
Tập đoàn Masan bán tài sản ngoài ngành để tập trung mảng tiêu dùng bán lẻ
Gần đây, lãnh đạo Tập đoàn Masan (mã: MSN) cho biết sẽ tập trung vào phát triển "viên kim cương gia bảo" Masan Consumer Holdings (MCH), thực hiện chiến lược Go Global để trở thành đại sứ ẩm thực đến với 8 tỷ người tiêu dùng thế giới với các nhãn hiệu mạnh.
Ở một diễn biến có liên quan, Tập đoàn Masan cũng đã đạt được thỏa thuận với Mitsubishi Materials Corporation Group (MMC Group) về việc bán 100% cổ phần H.C. Starck Holding GmbH (HCS).
HCS là công ty con thuộc sở hữu hoàn toàn của Công ty cổ phần Masan High-Tech Materials (MHT - Mã: MSR), là nhà sản xuất bột vonfram chất lượng cao. MSR đầu tư vào HCS năm 2020 với mục tiêu đưa công nghệ tinh chế và tái chế vonfram về Việt Nam.
Giao dịch với MMC Group dự kiến cải thiện lợi nhuận hợp nhất của Tập đoàn Masan và góp phần giảm nợ ròng trên EBITDA về mức ≤ 3,5x, là bước đi đầu tiên trên quá trình tái cơ cấu danh mục các mảng kinh doanh để tập trung vào phát triển mảng cốt lõi tiêu dùng bán lẻ.
Theo tìm hiểu, CTCP Masan High-Tech Materials là công ty con do Tập đoàn Masan sở hữu 86,4% vốn. Masan High-Tech Materials là đầu mối quản lý toàn bộ hoạt động đầu tư và khai thác "dự án Núi Pháo", đồng thời trực tiếp sở hữu tất cả các công ty con phục vụ cho hoạt động này, trong đó có việc sở hữu 100% H.C. Starck Holding GmbH (HCS) và Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo (Khoáng sản Núi Pháo).
HCS là nhà sản xuất bột vonfram chất lượng cao hàng đầu thế giới đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của từng khách hàng. Công ty sở hữu kinh nghiệm hàng thế kỷ trong lĩnh vực chế biến vonfram cùng với năng lực cải tiến cao và chuyên môn công nghệ. Kinh nghiệm hàng thập kỷ trong việc tái chế và khả năng tiếp cận nguồn dự trữ vonfram lớn nhất thế giới ngoài Trung Quốc, thuộc sở hữu của tập đoàn mẹ Masan High-Tech Materials, giúp công ty đảm bảo nguồn cung ổn định với nguyên liệu thô không có xung đột.
Còn Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo (Khoáng sản Núi Pháo) được thành lập năm 2014, có trụ sở tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, hoạt động chính trong lĩnh vực khai thác quặng kim loại.
Toàn cảnh dự án Núi Pháo. (nguồn: Tập đoàn Masan)
Mỏ Núi Pháo - một mỏ đa kim nằm tại ba xã Hùng Sơn, Hà Thượng và Tân Linh của huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên. Tại thời điểm năm 2014, trữ lượng đã được xác nhận của mỏ Núi Pháo là khoảng 66 triệu tấn, với vòng đời mở ước tính là 20 năm.
Trữ lượng của mỏ này ước tính chiếm tới gần một phần ba trữ lượng vonfram toàn thế giới bên ngoài Trung Quốc, có khả năng sản xuất tới 6.000 tấn vonfram tinh chế mỗi năm.
Dự án Núi Pháo được xem như nguồn cung vonfram an toàn và đáng tin cậy cho các nhà sản xuất (ô tô, máy bay, thậm chí là điện thoại iPhone), mà không có khoáng chất hay chất hóa học khác có thể thay thế.
Tập đoàn Masan đã đổ bao nhiêu tiền vào dự án Núi Pháo?
Sau thương vụ M&A mỏ Núi Pháo năm 2010, tổng tài sản của Tập đoàn Masan gia tăng “chóng mặt”.
Cụ thể, tại thời điểm cuối năm 2009 ghi nhận 7.017 tỷ đồng đến cuối năm 2010 đã lên mức 21.129 tỷ đồng. Trong đó, tài sản trong lĩnh vực khai thác khoáng sản đạt khoảng hơn 7.500 tỷ đồng. Đến cuối năm 2011 tổng tài sản đạt hơn 31.278 tỷ đồng, trong đó tài sản ở lĩnh vực khai thác khoáng sản đạt hơn 12.500 tỷ đồng.
Tương tự, năm 2012 tổng tài sản tại Tập đoàn Masan đạt gần 36.000 tỷ đồng thì có tới 15.220 tỷ đồng là tài sản lĩnh vực khai thác khoáng sản và năm 2013 tổng tài sản lên tới hơn 44.000 tỷ đồng thì có tới hơn 20.376 tỷ đồng là tài sản trong khai thác khoáng sản.
Tài sản của toàn bộ lĩnh vực khai thác khoáng sản này đều là tài sản mà Tập đoàn Masan đầu tư để phục vụ cho hoạt động khai thác mỏ Núi Pháo, thông qua việc sở hữu 86,4% cổ phần tại Masan High-Tech Materials (mã: MSR).
Đến thời điểm cuối năm 2014 khi đã chính thức niêm yết, MSR ghi nhận tổng tài sản lên tới 25.106 tỷ đồng, các năm sau đó tổng tài sản liên tục tăng. Tính đến 31/3/2024, tổng tài sản tại MSR đạt hơn 40.000 tỷ đồng.
Như vậy, nhiều năm qua, "ông lớn" mảng tiêu dùng này đã rót số tiền khổng lồ cho dự án Núi Pháo.
Ngoài ra, từ năm 2018 đến năm 2023, dòng vốn từ trái phiếu cũng dồn dập đổ về mỏ Núi Pháo của Tập đoàn Masan. Theo dữ liệu từ cbonds.hnx của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, năm 2023, Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo đã phát hành 6 lô trái phiếu ra công chúng.
Năm 2022-2023, Khoáng sản Núi Pháo phát hành 9 lô trái phiếu, thu về 4.600 tỷ đồng (nguồn ảnh: cbonds.hnx).
Cụ thể, ngày 25/5/2023, Khoáng sản Núi Pháo phát hành 4 lô trái phiếu, gồm: mã NPMCB2328004 với giá trị huy động 610 tỷ đồng; mã NPMCB2328001 có giá trị 640 tỷ đồng; mã NPMCB2329003 giá trị 630 tỷ đồng; mã NPMCB2328002 có giá trị 720 tỷ đồng. Tổng giá trị 4 lô trái phiếu đạt 2.600 tỷ đồng đều kỳ hạn 5 năm và đáo hạn vào ngày 25/5/2028.
Toàn bộ số tiền thu được từ đợt chào bán trái phiếu này dùng để "đảo nợ" tức thanh toán toàn bộ gốc các trái phiếu có mã từ BondNPM012023 đến BondNPM232023 đã được phát hành ngày 29/5/2020 và vừa đáo hạn ngày 29/5/2023 có tổng giá trị đúng bằng 2.600 tỷ đồng. Tài sản đảm bảo của đợt phát hành là các tài sản liên quan đến dự án Núi Pháo.
Tập Đoàn Masan cấp bảo lãnh thanh toán không hủy ngang cho Khoáng Sản Núi Pháo để bảo đảm cho nghĩa vụ thanh toán của Công ty theo trái phiếu theo thỏa thuận bảo lãnh thanh toán giữa MSN và Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương (“TCBS") với tư cách là đại diện của các chủ sở hữu trái phiếu.
Đến tháng 7/2023 tiếp tục phát hành thành công thêm 2 lô trái phiếu mã NPMCB2328005 và NPMCB2328006 với tổng giá trị 2 lô là 1.000 tỷ đồng cũng kỳ hạn 5 năm, đáo hạn vào 5/7/2028. Tài sản đảm bảo cho 2 lô trái phiếu là khoảng 174 triệu cổ phần phổ thông tại MHT do MH sở hữu (“Cổ phần MSR”).
Như vậy, riêng năm 2023, Khoáng Sản Núi Pháo đã huy động tổng cộng 3.600 tỷ đồng qua kênh trái phiếu.
Trước đó, năm 2022, Khoáng Sản Núi Pháo cũng phát hành 3 lô trái phiếu với tổng giá trị huy động 1.000 tỷ đồng đều kỳ hạn 5 năm. Giai đoạn 2018-2021, Khoáng Sản Núi Pháo cũng đã phát hành hàng chục lô trái phiếu với tổng giá trị khoảng hơn 12.000 tỷ đồng. Các lô trái phiếu này đã đến ngày đáo hạn và được Khoáng sản Núi Pháo thực hiện đáo hạn thành công.
Về phía CTCP Masan High-Tech Materials (mã: MSR), năm 2023 cũng phát hành thành công 3 lô trái phiếu, gồm: MSRB2328001, MSRB2328002 và MSRB2328003 với tổng giá trị 1.500 tỷ đồng, các lô trái phiếu đều lãi suất 10,8%/năm, có kỳ hạn 5 năm và đáo hạn vào 14/11/2028.
Trước đó, năm 2021, MSR cũng chào bán thành công lô trái phiếu mã MSRB2124001 trị giá 1.000 tỷ đồng có kỳ hạn 36 tháng, lãi suất 9,2%/năm và sẽ được đáo hạn vào tháng 9 tới đây.
Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2024, tính đến 31/3/2024, tổng tài sản tại MSR đạt 39.659 tỷ đồng, giảm nhẹ 2% so với đầu năm. Trong đó, các khoản phải thu ngắn hạn hơn 2.994 tỷ đồng; hàng tồn kho hơn 5.724 tỷ đồng; tài sản cố định hơn 20.600 tỷ đồng.
Nợ phải trả ghi nhận hơn 26.672 tỷ đồng, chiếm 67% nguồn vốn, nợ phải trả cao gấp 2 lần vốn chủ sở hữu (tính đến 31/3/2024, vốn chủ sở hữu đạt 12.986 tỷ đồng). Nợ vay tại MSR ghi nhận hơn 16.613 tỷ đồng (bao gồm hơn 7.968 tỷ đồng vay và trái phiếu dài hạn đến hạn phải trả; hơn 8.644 tỷ đồng vay và trái phiếu phát hành dài hạn), chiếm tới 62% nợ phải trả và 42% tổng nguồn vốn của doanh nghiệp.
Cập nhật thông tin mới nhất từ Báo cáo tài chính năm 2023 đã kiểm toán của Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo và các công ty con cho thấy, tính đến 31/12/2023, tổng tài sản tại Khoáng sản Núi Pháo hơn 37.159 tỷ đồng, giảm nhẹ 3% so với đầu năm. Trong đó chủ yếu là các khoản phải thu hơn 4.200 tỷ đồng; hàng tồn kho hơn 5.947 tỷ đồng; tài sản cố định dài hạn hơn 16.957 tỷ đồng;...
Nguồn: Báo cáo tài chính năm 2023 đã kiểm toán của Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo và các công ty con.
Nợ phải trả tính đến 31/12/2023 hơn 26.264 tỷ đồng, chiếm đến 71% nguồn vốn của doanh nghiệp, nợ phải trả cao gấp 2,4 lần vốn chủ sở hữu (vốn chủ sở hữu hơn 10.894 tỷ đồng). Trong đó, nợ vay tại Khoáng sản Núi Pháo hơn 13.665 tỷ đồng, tăng nhẹ 4% so với đầu năm, chủ yếu từ vay và trái phiếu phát hành dài hạn ghi nhận hơn 7.260 tỷ đồng, cao gấp gần 5 lần so với đầu năm. Còn vay và trái phiếu phát hành ngắn hạn lại giảm 45% so với đầu năm, còn hơn 6.404 tỷ đồng. Nợ vay của Khoáng sản Núi Pháo đã chiếm tới 52% nợ phải trả và hơn 36% nguồn vốn doanh nghiệp.
Như vậy, dự án Núi Pháo đã được Tập đoàn Masan đổ vào hàng chục nghìn tỷ đồng, song siêu dự án này vẫn chưa thực sự bùng nổ lớn về lợi nhuận cho tập đoàn. Điều này đã được chứng minh qua mức doanh thu mà Tập đoàn Masan mang về mỗi năm đều chủ yếu từ hàng tiêu dùng bán lẻ.
Nửa đầu năm 2024, CTCP Đầu tư và Kinh doanh Golf Long Thành lãi sau thuế riêng lẻ gần 15 tỷ đồng, tăng 33% so với cùng kỳ. Nợ phải trả hơn 15.000 tỷ đồng.
BIM Land - đơn vị phân phối các dự án bất động sản của Công ty TNHH Tập đoàn BIM (Bim Group) lần đầu báo lỗ sau 5 năm. Tính đến 30/6/2024, nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu ở mức 2,86 lần, tương đương nợ phải trả ghi nhận gần 20.200 tỷ đồng.
Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Long (NLG - sàn HOSE) vừa phát hành 950 tỷ đồng trái phiếu trong tháng 8/2024 nhằm thanh toán lô trái phiếu phát hành năm 2021.
MSR là đầu mối quản lý toàn bộ hoạt động đầu tư và khai thác dự án Núi Pháo, đồng thời trực tiếp sở hữu tất cả các công ty con phục vụ cho hoạt động này.
