Những điểm mới về việc mua nhà ở xã hội người dân cần lưu ý

Theo báo cáo mới nhất của Savills Việt Nam, thị trường căn hộ mới tại Hà Nội trong năm 2024 đã ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng, với mức giá bán trung bình đạt 75 triệu đồng/m², tăng 29% so với năm trước. Đây là mức tăng cao nhất trong vòng 5 năm qua, cho thấy sự sôi động của thị trường bất động sản tại khu vực này.

Tuy nhiên, bức tranh chung của thị trường lại diễn ra trong bối cảnh trái ngược khi sang đầu năm 2025, sự giao dịch trong phân khúc chung cư trở nên tương đối im ắng. Dữ liệu từ Savills cho thấy, có tới 92% số lượng căn hộ đang bán có giá từ 70 triệu đồng/m² trở lên, chỉ 2% có giá dưới mức này. Điều này cho thấy khoảng cách lớn giữa giá bán và khả năng tài chính của nhiều người dân, làm cho số lượng căn hộ phù hợp với túi tiền của người mua trở nên hạn chế.

Vì vậy, Luật Nhà ở sửa đổi năm 2023 đã mang lại hàng loạt chính sách ưu đãi cho việc mua nhà ở xã hội (NƠXH). Những điều chỉnh này không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người có thu nhập thấp mà còn thể hiện sự cam kết của Chính phủ trong việc phát triển và hỗ trợ NƠXH ở Việt Nam. Với những chính sách thuận lợi, người thu nhập thấp sẽ có cơ hội sở hữu căn hộ chung cư, từ đó dần thu hẹp khoảng cách giữa nhu cầu và khả năng tài chính.

Tuy nhiên, để tiếp cận được nguồn cung về NƠXH người dân cần chú ý những điểm mới về nhà ở xã hội trong Luật Nhà ở sửa đổi 2023.

Theo đó, Luật Nhà ở 2023, từ ngày 1/8/2024, người mua NƠXH sau 5 năm kể từ khi thanh toán đầy đủ và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, có thể bán lại nhà theo giá thị trường mà không phải nộp 50% tiền sử dụng đất như trước đây. Trước đó, khi chuyển nhượng nhà ở xã hội sau 5 năm, người bán phải đóng 50% tiền sử dụng đất, chi phí này dao động từ 120-200 triệu đồng mỗi căn. Với quy định mới, người dân không phải chịu khoản phí này, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí khi chuyển nhượng nhà ở xã hội.

Đồng thời, bãi bỏ điều kiện cư trú khi mua nhà ở xã hội. Nếu như trước đây, người mua cần có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú từ 1 năm trở lên tại nơi có dự án, thì nay đã được bãi bỏ. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đặc biệt là những người lao động di cư, dễ dàng tiếp cận với nhà ở xã hội mà không bị ràng buộc bởi yếu tố hộ khẩu hay nơi đăng ký thường trú. Với hệ thống hồ sơ minh bạch, người đủ điều kiện chỉ cần nộp giấy tờ cho chủ đầu tư dự án để tham gia bốc thăm công khai, dưới sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng. Đây là bước tiến lớn để đảm bảo công bằng trong việc tiếp cận NƠXH.

Theo Luật Nhà ở sửa đổi 2023, đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH đã được mở rộng đáng kể. Bên cạnh các nhóm đối tượng truyền thống như công nhân lao động, luật còn bổ sung thêm học sinh, sinh viên các trường đại học, cao đẳng và các doanh nghiệp hoạt động trong khu công nghiệp. Điều này thể hiện nỗ lực của Chính phủ trong việc hỗ trợ đa dạng các nhóm xã hội, đảm bảo mọi công dân đều có cơ hội tiếp cận nhà ở.

Quy định về chuyển nhượng nhà ở xã hội trong thời hạn 5 năm cũng được thay đổi. Theo đó, trong thời hạn 5 năm kể từ ngày thanh toán đầy đủ tiền mua nhà, người mua nhà ở xã hội chỉ được phép bán lại cho chủ đầu tư dự án hoặc cho các đối tượng đủ điều kiện mua nhà ở xã hội theo quy định. Việc bán cho các đối tượng khác trong thời gian này là vi phạm pháp luật và có thể dẫn đến việc hợp đồng mua bán bị vô hiệu, người mua phải bàn giao lại nhà cho đơn vị quản lý, thậm chí có thể bị cưỡng chế thu hồi nhà ở.

Cùng với đó, người dân nên lưu ý việc mua bán nhà ở xã hội phải được thực hiện thông qua hợp đồng có công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật. Tránh các giao dịch bằng giấy tay hoặc lập vi bằng, vì những hình thức này không có giá trị pháp lý và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Theo quy định mới, các đối tượng có nhu cầu mua NƠXH cần đáp ứng một số tiêu chí cụ thể: Người có công với cách mạng, hộ nghèo hoặc cận nghèo tại khu đô thị, công nhân lao động, và các đối tượng thuộc lực lượng vũ trang. Hơn nữa, theo Điều 78 của Luật Nhà ở 2023, các đối tượng muốn được mua NƠXH phải chưa sở hữu nhà ở riêng tại khu vực có dự án, chưa được hỗ trợ về chỗ ở, và không đang sử dụng nhà ở công vụ. Điều kiện về thu nhập cũng được thay đổi, thu nhập cá nhân không được vượt quá 15 triệu đồng/tháng và tổng thu nhập gia đình không được vượt 30 triệu đồng/tháng.

Người dân cần nhận thức rõ những quy định này nhằm tránh trường hợp không đủ điều kiện khi có ý định mua NƠXH. Luật Nhà ở sửa đổi 2023 là một bước tiến quan trọng, nhưng để thực hiện thành công, người dân cần nắm bắt đầy đủ thông tin và tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Điều này không chỉ giúp họ có cơ hội sở hữu nhà ở mà còn góp phần thúc đẩy mục tiêu phát triển bền vững của xã hội.

Theo dự báo năm 2025, thị trường bất động sản NƠXH sẽ trở nên sôi động hơn. Quy định thoáng hơn, cùng với các dự án mới được phê duyệt, sẽ mang đến nguồn cung căn hộ vừa túi tiền cho người dân, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội.

Trong tháng 1 năm 2025, Sở Xây dựng TP. Hà Nội thông báo có 3 dự án NƠXH đủ điều kiện mở bán với tổng cộng 855 căn. Sở Xây dựng Hà Nội cũng cho biết, trong năm 2025, thành phố dự kiến hoàn thành 11 dự án nhà ở xã hội với gần 6.000 căn hộ, tương ứng 345.000m² sàn. Giai đoạn 2026-2030, dự kiến triển khai thêm 50 dự án với gần 57.200 căn hộ, tương ứng 3,2 triệu m² sàn.

Đình Khương