Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) kiến nghị UBND TP HCM và Sở Tài chính không thí điểm tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở, không tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ 2 trở lên tại thành phố vào thời điểm hiện nay.
HoREA cho rằng, đề xuất thí điểm này "không hợp tình hợp lý", nhất là trong lúc thu nhập của các hộ gia đình, cá nhân nhìn chung đang bị sụt giảm và cả nước đang trong quá trình nỗ lực phục hồi, phát triển kinh tế sau đại dịch Covid-19, đồng thời đương đầu với những thách thức rất lớn của các “cơn gió ngược” tác động từ bên ngoài.
"Nếu tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở theo phương án thí điểm thì sẽ làm tăng thêm mức chịu thuế của người dân tại TP HCM và càng không hợp lý bởi chỉ trong khoảng hai năm nữa sẽ xem xét sửa đổi các luật thuế, trong đó có dự kiến bổ sung thuế tài sản", HoREA nhận định.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA cho biết, đề xuất này cũng không phù hợp với lộ trình dự kiến đến khoảng năm 2025 thì Bộ Tài chính sẽ trình Chính phủ xem xét đề xuất Quốc hội sửa đổi, bổ sung các luật thuế, trong đó có đề án về Luật Thuế tài sản (Thuế bất động sản).
Hiện nay, Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) bỏ khung giá đất và giao cho cấp tỉnh ban hành bảng giá đất hàng năm theo nguyên tắc việc định giá đất phải bảo đảm nguyên tắc phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường trong điều kiện bình thường. Điều đó có nghĩa là giá đất trong bảng giá đất sẽ cao hơn và không còn tình trạng giá đất quá thấp, chỉ bằng khoảng 30-50% giá đất trên thị trường như hiện nay.
“Nếu tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở theo phương án thí điểm thì sẽ làm tăng thêm mức chịu thuế của người dân tại TP.HCM. Nếu vậy càng không hợp lý bởi lẽ chỉ trong khoảng 2 năm nữa thì sẽ xem xét sửa đổi các luật thuế, trong đó có dự kiến bổ sung thuế tài sản và dự kiến Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét ban hành vào cuối năm 2023”, ông Châu phân tích.
Còn đề xuất thí điểm "tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ 2 trở lên" với mức thuế suất tăng khá cao so với mức thuế suất hiện nay, là 2% giá trị hợp đồng mua bán, chuyển nhượng nhà đất, thì người bán, chuyển nhượng nhà đất thứ 2 tại TP HCM sẽ phải nộp thêm tiền thuế, do "được thí điểm trước" cũng là không hợp tình hợp lý.
Do vậy, HoREA đề nghị hiện tại không thí điểm tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở, và không tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ 2 trở lên tại TP HCM.
Trước đó, tại tờ trình gửi Chính phủ, Bộ Kế hoạch & Đầu tư - cơ quan cùng TP HCM xây dựng dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 cũng cho biết, hiện có nhiều ý kiến khác nhau giữa các bộ, ngành và cơ quan trung ương về một số cơ chế, chính sách lần đầu được TP HCM đề xuất thí điểm, chưa có trong luật.
Ví dụ, việc đánh thuế cao với người sở hữu nhà, đất thứ hai tại TP HCM, theo bộ, sẽ tạo nguồn thu ngân sách cho TP HCM và kết quả thí điểm là cơ sở để xem xét mở rộng phạm vi áp dụng sau này tại các địa phương khác. Song khi tham vấn ý kiến, bộ thấy còn nhiều quan điểm khác và bất cập.
Chẳng hạn, chính sách này không đảm bảo tính công bằng trong nhiều trường hợp. Ví dụ, người có một nhà, đất ở diện tích hoặc giá trị lớn sẽ không bị đánh thuế, trong khi người sở hữu hai nhà, đất ở diện tích, giá trị nhỏ lại chịu thuế cao.
Mặt khác, việc chưa số hóa giấy tờ giao dịch bất động sản là kẽ hở để nhiều tổ chức, cá nhân lách thuế bằng cách cho người khác đứng tên. Vì thế việc đưa ra thí điểm đánh thuế cao với bất động sản thứ hai lúc này chưa phù hợp.
Cơ chế này khi áp dụng sẽ tác động đến thị trường, làm giảm cung và cầu bất động sản tại TP HCM. Hiện, không nhiều quốc gia trên thế giới chọn phương án đánh thuế cao với người sở hữu nhà, đất thứ hai trở lên.
Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị TP HCM chưa đưa chính sách đánh thuế nhà, đất thứ hai vào dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54.
Huy Tùng (t/h)
