Bổ sung nhiều loại trái phiếu được phép lưu ký và sử dụng tại Ngân hàng

Thông tư số 16/2022/TT-NHNN gồm 3 Chương 22 Điều, thay thế Thông tư số 04/2016/TT-NHNN ngày 15 tháng 4 năm 2016 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định việc lưu ký và sử dụng giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhằm đơn giản hóa hồ sơ mở tài khoản lưu ký giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước; bổ sung đối tượng áp dụng, một số loại giấy tờ có giá được lưu ký và các nghiệp vụ mới phát sinh liên quan tới sử dụng giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước; điều chỉnh nội dung phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật liên quan.

So với Thông tư số 04/2016/TT-NHNN có một số thay đổi, cụ thể: về đối tượng áp dụng, Thông tư số 16 đã bổ sung Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được lưu ký và sử dụng giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước; Quy định bổ sung một số loại giấy tờ có giá được lưu ký và sử dụng tại Ngân hàng Nhà nước, trong đó có trái phiếu do các tổ chức tín dụng (trừ các ngân hàng thương mại đã được mua bắt buộc và các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt) và doanh nghiệp khác phát hành.

Thông tư số 16 cũng quy định bổ sung một số nghiệp vụ sử dụng giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước: nghiệp vụ cầm cố, ký quỹ giấy tờ có giá để thiết lập hạn mức thanh toán tập trung, hạn mức bù trừ điện tử và nghiệp vụ cho vay đặc biệt.

Về hồ sơ mở tài khoản lưu ký giấy tờ có giá, Thông tư số 16 quy định thành viên không cần phải nộp các thành phần hồ sơ đã nộp khi mở tài khoản thanh toán tại Ngân hàng Nhà nước. Các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức là thành viên theo quy định tại Thông tư nếu đang có tài khoản lưu ký giấy tờ có giá tại Ngân hàng Nhà nước tiếp tục được sử dụng tài khoản này. Các giao dịch liên quan đến giấy tờ có giá đã thực hiện trước ngày Thông tư số 16 có hiệu lực thi hành tiếp tục được thực hiện theo thỏa thuận đã ký giữa các bên liên quan.

Thông tư số 16/2022/TT-NHNN có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/1/2023.

Trước đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã lấy ý kiến của nhân dân đối với dự thảo Thông tư quy định về việc lưu ký và sử dụng giấy tờ có giá tại NHNN.

Theo Dự thảo, đối tượng áp dụng là các đơn vị thuộc NHNN; các thành viên, gồm: Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các tổ chức khác theo quyết định của Thống đốc NHNN.

Dự thảo nêu rõ các loại giấy tờ có giá bao gồm: Tín phiếu NHNN; trái phiếu Chính phủ; trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh thanh toán 100% giá trị gốc, lãi khi đến hạn; trái phiếu Chính quyền địa phương được sử dụng trong các giao dịch của NHNN theo quyết định của Thống đốc trong từng thời kỳ; trái phiếu đặc biệt, trái phiếu phát hành trực tiếp cho tổ chức tín dụng bán nợ để mua nợ xấu theo giá trị thị trường của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam; trái phiếu được phát hành bởi Ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; trái phiếu được phát hành bởi tổ chức tín dụng không được kiểm soát đặc biệt và doanh nghiệp khác; các loại giấy tờ có giá khác do Thống đốc NHNN quyết định trong từng thời kỳ.

Giấy tờ có giá phải thuộc quyền sở hữu hợp pháp của thành viên; thuộc loại giấy tờ có giá được quy định; chưa chốt quyền nhận gốc và lãi khi đáo hạn; giấy tờ có giá loại chứng chỉ lưu ký tại NHNN phải nguyên vẹn, không rách nát, hư hỏng, không bị thay đổi màu sắc, mờ nhạt hình ảnh hoa văn, chữ, số, không bị nhàu, nát, nhòe, bẩn, tẩy xóa.

Mệnh giá giấy tờ có giá lưu ký tại NHNN là 100.000 VND hoặc bội số của 100.000 VND. Đối với giấy tờ có giá đặc biệt do NHNN trực tiếp quản lý và giấy tờ có giá bằng ngoại tệ, mệnh giá giấy tờ có giá được thực hiện theo quy định của pháp luật đối với từng loại giấy tờ có giá.

Giấy tờ có giá lưu ký tại NHNN được quản lý theo hệ thống mã do Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) và NHNN (Sở Giao dịch) quy định. NHNN sẽ quản lý giấy tờ có giá thống nhất theo hệ thống mã định danh chứng khoán quốc tế (ISIN) khi cần thiết.

Giấy tờ có giá được sử dụng trong nghiệp vụ thị trường tiền tệ gồm: Nghiệp vụ thị trường mở; nghiệp vụ tái cấp vốn; cầm cố giấy tờ có giá để thiết lập hạn mức thấu chi và cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng; cầm cố, ký quỹ giấy tờ có giá để thiết lập hạn mức nợ ròng trong thanh toán điện tử liên ngân hàng; cầm cố, ký quỹ giấy tờ có giá để thiết lập hạn mức thanh toán tập trung; cầm cố, ký quỹ giấy tờ có giá để thiết lập hạn mức bù trừ điện tử qua Hệ thống bù trừ điện tử; cầm cố, ký quỹ giấy tờ có giá để thực hiện các nghiệp vụ khác do Thống đốc NHNN quyết định trong từng thời kỳ; giao dịch giấy tờ có giá lưu ký tại NHNN giữa các thành viên.

Theo Dự thảo, đối với giấy tờ có giá ghi sổ lưu ký trực tiếp tại NHNN, trường hợp thành viên thực hiện lưu ký giấy tờ có giá thuộc danh mục giấy tờ có giá đang được quản lý tại NHNN:

Thành viên gửi NHNN (Sở Giao dịch) Giấy đề nghị lưu ký giấy tờ có giá và chứng từ liên quan (nếu có). Trong thời hạn 01 ngày làm việc kể từ ngày nhận được Giấy đề nghị lưu ký giấy tờ có giá của thành viên, NHNN (Sở Giao dịch) chuyển giấy tờ có giá vào Tài khoản giấy tờ có giá khách hàng gửi lưu ký trực tiếp tại NHNN.

Trường hợp thành viên trúng thầu mua giấy tờ có giá trong các phiên giao dịch do NHNN tổ chức, NHNN (Sở Giao dịch) chuyển giấy tờ có giá trúng thầu của thành viên vào Tài khoản giấy tờ có giá khách hàng gửi lưu ký trực tiếp tại NHNN.

Đối với giấy tờ có giá ghi sổ lưu ký tại VSDC, khi có nhu cầu lưu ký giấy tờ có giá tại NHNN, thành viên chuyển giấy tờ có giá từ Tài khoản lưu ký của thành viên tại VSDC sang Tài khoản khách hàng của NHNN mở tại VSDC. Khi nhận được thông báo của VSDC về việc chuyển khoản giấy tờ có giá lưu ký của thành viên, NHNN sẽ cập nhật những thay đổi trên vào Tài khoản giấy tờ có giá khách hàng gửi lưu ký.

Trường hợp thành viên trúng thầu mua giấy tờ có giá trong các phiên giao dịch do NHNN làm đại lý phát hành hoặc NHNN bán giấy tờ có giá, NHNN gửi VSDC thông tin đấu thầu để VSDC hạch toán lưu ký giấy tờ có giá.

Tuệ Khanh