Áp lực nợ vay tại trùm BOT Tasco đang tăng cao?

Công ty cổ phần Tasco (HNX:HUT) hiện đang vận hành 6 dự án BOT bao gồm BOT Hải Phòng tại tỉnh TP. Hải Phòng, BOT 39 và BOT Đông Hưng tại tỉnh Thái Bình, BOT Mỹ Lộc (BOT 21) tại tỉnh Nam Định và BOT Quảng Bình tại tỉnh Quảng Bình. Ngoài ra còn các dự án BT khác.

Vào cuối tháng 8/2023,  Tasco kết thúc đợt phát hành cổ phiếu riêng lẻ để hoán đổi gần 544 triệu cp với 21 cổ đông cá nhân của CTCP SVC Holdings (nay là Tasco Auto). Qua đó, HUT sở hữu 100% vốn của SVC Holdings và nâng vốn điều lệ từ hơn 3.486 tỷ đồng lên 8.925 tỷ đồng.

SVC Holdings sở hữu nhiều công ty phân phối ô tô, trong đó nắm 54.1% cổ phần của CTCP Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn (Savico, HOSE: SVC) - nhà phân phối ô tô lớn nhất Việt Nam với 12% thị phần trên cả nước. Việc hợp nhất Tasco Auto vào công ty con từ ngày 08/09/2023 khiến nguồn vốn của Tasco đều "phình to".

Theo báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2023, tính đến 31/12/2023, tổng tài sản của Tasco đạt 26.899 tỷ đồng, gấp 2,3 lần đầu năm. Lượng tiền mặt cũng tăng 82% lên gần 1.738 tỷ đồng, chủ yếu là tiền gửi ngân hàng với 1.553 tỷ đồng. Đặc biệt, khoản phải thu ngắn hạn của khách hàng tăng lên gần 1.475 tỷ đồng, gấp 3,2 lần so với đầu năm do phát sinh từ hoạt động bán hàng hơn 778 tỷ đồng.

Hàng tồn kho tại HUT vượt 2.500 tỷ đồng, gấp 25,6 lần so với đầu kỳ, trong đó gần 1.737 tỷ đồng là hàng hóa xe ô tô và xe máy, chiếm 70%. Ngoài ra, trong hàng tồn còn có chi phí sản xuất kinh doanh dở dang hơn 685 tỷ đồng, cao gấp 40 lần so với đầu năm, đáng chú ý là dự án khu dân cư Nam Cầu Cẩm Lệ gần 586 tỷ đồng.

Tính đến 31/12/2023, Tasco có chi phí xây dựng cơ bản dở dang gần 1.871 tỷ đồng, cao gấp gần 6 lần đầu năm, phần lớn tập trung tại dự án Long Hòa - Cần Giờ hơn 715 tỷ đồng; dự án Mercure Sơn Trà, Đà Nẵng gần 497 tỷ đồng và dự án 104 Phổ Quang hơn 267 tỷ đồng, dự án xây dựng tuyến đường BT hơn 189 tỷ đồng,...

Đặc biệt, về nguồn vốn, tổng nợ phải trợ tại Tasco cao gấp đôi so với đầu năm, lên gần 15.647 tỷ đồng. Trong đó, tổng nợ vay tại Tasco tăng vọt 71% so với đầu năm, lên mức 8.250 tỷ, chiếm 53% tổng nợ phải trả và 31% nguồn vốn của doanh nghiệp. Gồm nợ vay ngắn hạn hơn 3.303 tỷ đồng, cao gấp gần 12 lần và nợ vay dài hạn hơn 4.947 tỷ đồng, tăng 9%.

Đáng nói, doanh nghiệp này lại không thuyết minh cụ thể vay tại ngân hàng nào. Theo báo cáo lưu chuyển tiền tệ của HUT, doanh nghiệp này đã phải chi gần 347 tỷ đồng chi phí lãi vay trong năm 2023.

Vốn chủ sở hữu của Tasco tại thời điểm kết thúc năm 2023 đạt 11.252 tỷ đồng. Hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu là 1,39 lần.

Về kết quả kinh doanh, quý IV/2023, doanh thu của Tasco tăng vọt lên gần 7.795 tỷ đồng, cao gấp 24,6 lần cùng kỳ, nhưng doanh nghiệp chỉ báo lãi "tí hon", với hơn 19 tỷ đồng, giảm 29% so với cùng kỳ. Tính chung cả năm 2023, doanh thu tại Tasco đạt 10.975 tỷ đồng trong khi cùng kỳ 2022 chỉ đạt 1.073 tỷ đồng. Tuy nhiên, doanh nghiệp này chỉ thu về hơn 53 tỷ đồng lãi sau thuế trong khi năm 2022 đạt gần 144 tỷ đồng do các khoản chi phí tăng cao và lỗ trong các công ty liên doanh, liên kết gần 18 tỷ đồng.

Giải trình kết quả trên, HUT cho biết do trong kỳ, Tập đoàn tăng mạnh số lượng công ty sau khi hoàn thành hợp nhất. Việc Công ty TNHH Tasco Auto trở thành công ty con của Tasco từ ngày 08/09/2023 khiến doanh thu tăng mạnh từ mảng hoạt động kinh doanh xe ô tô.

Huy Tùng - Lê Thanh